TIN Y TẾ NỔI BẬT TRONG TUẦN
1. Công nhận loại trừ bệnh giun chỉ bạch huyết ở Việt Nam
Ngày 16/10/2018, Tổ chức Y tế thế giới công bố Việt Nam đã loại trừ bệnh giun chỉ bạch huyết ra khỏi đời sống xã hội.
Bệnh giun chỉ bạch huyết, hay còn gọi là bệnh phù chân voi, do nhiễm giun chỉ có tên khoa học là Wuchereria bancrofti, Brugia malayi hoặc Brugia timori truyền từ người này sang người khác do muỗi đốt. Sau khi bị muỗi đốt, ấu trùng giun chỉ sẽ xâm nhập vào trong da và từ đó chúng đi vào cơ thể con người, di chuyển vào hệ bạch huyết. Ở đó, chúng phát triển thành giun trưởng thành trong hệ thống bạch huyết của người, người là ký chủ vĩnh viễn.
Bệnh giun chỉ bạch huyết là một căn bệnh gây ra đau đớn và biến dạng nặng. Ngoài đau đớn và khuyết tật về thể chất, nhiều người còn đau đớn về mặt xã hội, bị gia đình và cộng đồng xa lánh.
Hiện nay trên toàn cầu mới chỉ có một số nước có bệnh giun chỉ bạch huyết đạt được thành tựu loại trừ bệnh ra khỏi đời sống xã hội.
2. Tuổi trẻ và vấn đề sức khỏe tâm thần - điều lo ngại
Có lẽ nhiều người hiểu, con người khác với các loài vật, ngoài sức khỏe thể chất, con người còn có sức khỏe tinh thần (tâm thần). Con người có hiểu biết, có tư duy, tình cảm ... tất yếu có sức khỏe tâm thần và có thể bị bệnh tâm thần. Có lẽ trong xã hội ngày nay khó có ai tránh khỏi những vấn đề hay “bệnh” về sức khỏe tâm thần. Các yếu tố môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, các mối quan hệ, tiếp thu, tiếp xúc hàng ngày có ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe tâm thần của con người. Nếu các yếu tố đó có vấn đề thì cá nhân đó,cộng đồng đó có thể bị “bệnh”. Hiện tại, chúng ta chủ yếu quan tâm đến sức khỏe thể chất (bệnh tật, tai nạn, thương tích, ngộ độc...) mà chưa quan tâm đến sức khỏe tâm thần.
Một cộng đồng, một đoàn thể, đơn vị, một gia đình hay một mối quan hệ “khỏe” thì thường không có vấn đề về sức khỏe tâm thần.
Nhân “Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới” 10-10 năm nay, Tổ chức Y tế thế giới có bài viết: Thanh thiếu niên và sức khỏe tâm thần trong thế giới ngày nay (Young people and mental health in a changing world).
Tuổi vị thành niên và tuổi mới trưởng thành là thời điểm có nhiều thay đổi trong cuộc đời một con người (thay đổi trường học, rời khỏi nhà, học đại học, đi làm việc mới...). Nhiều người thây đây là thời điểm thú vị, nhưng cũng có thể thấy là thời gian căng thẳng, lo lắng và sợ hãi và hay bị stress nhất. Một số trường hợp, nếu không được kiểm soát, không được quan tâm, có thể sẽ dẫn đến bị bệnh tâm thần.
Ngày nay, việc sử dụng rộng rãi các công nghệ trực tuyến (điện thoại, máy tính bảng...) chắc chắn mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng mang lại những bất lợi, những áp lực với cuộc sống, nhất là việc kết nối ảo trực tuyến vào bất kỳ thời điểm nào kể cả ngày và đêm tăng lên nhanh chóng. Thêm vào đó trong môi trường sống với những mâu thuẫn, quan hệ không lành mạnh, thiếu kiểm soát, môi trường bị thiên tai và dịch bệnh, nhiều thanh thiếu niên đặc biệt dễ bị tổn thương về sức khỏe tâm thần.
Một nửa số bệnh tâm thần bắt đầu từ lứa tuổi 14
Một nửa số bệnh tâm thần bắt đầu từ 14 tuổi, hầu hết các trường hợp không được phát hiện và điều trị. Xét về gánh nặng bệnh tật ở thanh thiếu niên từ 15 - 29 tuổi, tự tử là nguyên nhân tử vong thứ hai, trầm cảm là nguyên nhân thứ ba. Sử dụng rượu bia và các loại chất gây nghiện độc hại trong thanh thiếu niên là một vấn đề lớn ở nhiều quốc gia và có thể dẫn đến các hành vi nguy hiểm như quan hệ tình dục không an toàn hoặc lái xe nguy hiểm. Ngoài ra còn có các rối loạn ăn uống cũng rất đáng ngại.
Phòng ngừa bắt đầu bằng nâng cao sự hiểu biết
Để phòng ngừa bệnh, chủ yếu giải quyết bằng việc xây dựng khả năng phục hồi tinh thần từ khi còn nhỏ để giúp ngăn ngừa bệnh tâm thần cho thanh thiếu niên, để quản lý và phục hồi bệnh tâm thần. Phòng ngừa bắt đầu bằng việc nhận biết và hiểu các dấu hiệu, triệu chứng cảnh báo sớm của bệnh tâm thần. Phụ huynh và giáo viên có thể giúp xây dựng các kỹ năng sống của trẻ em và thanh thiếu niên để giúp các em đối phó với những thử thách hàng ngày. Hỗ trợ tâm lý trong trường học và các mối quan hệ cộng đồng khác, đào tạo cho nhân viên y tế để phát hiện và quản lý các rối loạn sức khỏe tâm thần...
TIN Y TẾ QUỐC TẾ
1. Mỹ báo động dịch bệnh hiếm tương tự bệnh bại liệt
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), trong 2 tháng qua đã có hơn 20 ca viêm tủy cấp hiếm gặp. Từ đầu năm tới nay, nước Mỹ đã ghi nhận 62 trường hợp mắc bệnh tại 22/50 bang.
Cơ quan này cũng cảnh báo số ca nhiễm bệnh còn tăng cao do mùa dịch hằng năm chưa kết thúc. Độ tuổi trung bình của bệnh nhân là 4 tuổi. Hiện ghi nhận 1 số trường hợp có khả năng phục hồi nhanh chóng, song một số khác lại bị liệt tứ chi, thậm chí dẫn đến tử vong.
Theo kết quả phân tích, dù có đặc điểm tương tự, song không có mẫu xét nghiệm viêm tủy hiếm gặp nào dương tính với virus gây bệnh bại liệt. Hiện chưa có phác đồ điều trị thích hợp cho bệnh nhân mắc bệnh viêm tủy cấp. Các chuyên gia cũng chưa xác định được nguyên nhân và hệ quả lâu dài của bệnh
2. Công bố loại thuốc có thể chấm dứt lây lan bệnh AIDS
Ngày 18/10/2018, Tạp chí Y khoa Lancet HIV công bố nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ trong việc ngăn chặn lây lan virus dựa trên phương pháp điều trị gọi là dự phòng trước phơi nhiễm bằng thuốc Truvada. Kết quả nghiên cứu có thể mở đường cho các quốc gia ngừng việc virus lan truyền bằng cách sử dụng một phương pháp điều trị gọi là dự phòng trước phơi nhiễm (pre-exposure prophylaxis), hay PreP.
PreP là chương trình cho người không nhiễm HIV dùng thuốc kháng virus để ngăn chặn việc bị nhiễm. Phiên bản duy nhất được cấp phép của PrEP là loại thuốc uống hàng ngày gọi là Truvada. Thuốc này không chữa được AIDS nhưng có thể điều trị cho người nhiễm HIV bằng cách làm giảm lượng virus trong cơ thể họ và làm chậm quá trình phát triển của bệnh. Ở những người khỏe mạnh, chưa nhiễm, thuốc có thể lấy đi khả năng gây nhiễm HIV bằng cách ức chế một enzym mà virus này cần để tái tạo.
Các nhà nghiên cứu đang cố gắng nỗ lực để có thể mang nhiều người đến với chương trình PrEP hơn vào năm 2019, từ đó có thể ngăn chặn các trường hợp nhiễm mới.
Ban Biên tập website Viện