ĐIỂM TIN Y TẾ TUẦN 16

TIN Y TẾ NỔI BẬT TRONG TUẦN

1. Sơ kết 3 năm (2016-2018) và kế hoạch 2 năm (2019-2020) của Chương trình mục tiêu Y tế

Trong 2 ngày 11/4/2019 và ngày 16/4/2019 tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị Sơ kết 3 năm (2016-2018) và Kế hoạch 2 năm (2019-2020) của Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016 – 2020.

Sau 3 năm triển khai, Chương trình mục tiêu Y tế đã đạt được một số thành tựu đáng kể như: kiểm soát được các dịch, bệnh mới nổi, không có dịch lớn xảy ra; Sản xuất thành công vắc xin sởi, vắc xin phối hợp Sởi – Rubella đạt tiêu chuẩn GMP; Là quốc gia thứ 11 loại trừ bệnh giun chỉ bạch huyết; Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em thể thấp còi từ 29,3% năm 2010 xuống còn 23,3% năm 2018, thể nhẹ cân 17,5% xuống 13% năm 2018; Giảm số mắc, số chết của nhiều dịch bệnh nguy hiểm…

Kế hoạch 2 năm (2019-2020) bao gồm: phát hiện sớm và quản lý các bệnh lý mạn tính; Tăng cường lồng ghép các hoạt động tập huấn, đào tạo, kiểm tra giám sát chuyên môn; Tái cấu trúc kinh phí phân bổ cho Trung ương theo hướng ưu tiên phòng, chống và tăng cường quản lý sức khỏe, quản lý các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng dân cư; Tăng cường sử dụng ngân sách địa phương cho các hoạt động của chương trình y tế; Đánh giá các chỉ tiêu có khả năng đạt được đến năm 2020 theo Quyết định số 1125/QĐ-TTg ngày 31/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016 – 2020.

TIN Y TẾ QUỐC TẾ

1. Gánh nặng sốt rét toàn cầu

Chủ đề ngày Thế giới phòng chống sốt rét năm nay - 25/4/2019 là "Zero malaria starts with me", tạm dịch là “Hãy nói không với bệnh sốt rét”.

Sau hơn một thập kỷ đạt được những kết quả tiến bộ trong việc phòng chống bệnh sốt rét, tuy nhiên đên nay sự tiến bộ đó hầu như bị chững lại. Theo báo cáo sốt rét toàn cầu mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), giai đoạn từ 2015 đến 2017 tình hình sốt rét không giảm, số ca tử vong do sốt rét ước tính trong năm 2017 là 435.000, hầu như không thay đổi so với năm trước.

Trước tình hình đó cần phải có những hành động khẩn cấp để đưa bệnh sốt rét quay trở lại đúng xu thế như trước đó, giải quyết những thách thức đó phụ thuộc vào các quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi bệnh sốt rét. Vào Ngày sốt rét thế giới 2019, WHO sẽ kết hợp với Diễn đàn các đối tác đẩy lùi và chấm dứt bệnh sốt rét, Ủy ban Liên minh châu Phi và các tổ chức đối tác khác trong việc thúc đẩy Chiến dịch “nói không với bệnh sốt rét”, một chiến dịch mang tính toàn dân nhằm kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng, của các nhà lãnh đạo, huy động các nguồn lực bổ sung và trao quyền cho các cộng đồng chủ động phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét.

WHO ước tính có khoảng 219 triệu ca sốt rét ở 87 quốc gia trong năm 2017, số ca sốt rét và số ca tử vong không có dấu hiệu suy giảm. Khu vực châu Phi tiếp tục chiếm khoảng 90% số ca sốt rét và tử vong trên toàn thế giới.

Mục tiêu và nguồn tài trợ

Giảm tỷ lệ mắc sốt rét và tử vong xuống ít nhất 40% vào năm 2020. Mục tiêu tài trợ cho việc ứng phó với sốt rét toàn cầu năm 2020 là 6,6 tỷ USD so với năm 2017 là 3,1 tỷ USD.

“Gánh nặng càng cao tác động càng lớn”

Một cách tiếp cận mới để tăng cường hỗ trợ cho các quốc gia có gánh nặng bệnh sốt rét cao, đặc biệt là ở châu Phi. Cách tiếp cận được thiết lập dựa trên 4 điểm mấu chốt:

1. Cam kết chính trị để giảm tử vong do sốt rét
2. Thông tin chiến lược để thúc đẩy các tác động
3. Đưa ra những hướng dẫn, chính sách và chiến lược tốt hơn
4. Một đáp ứng phối hợp của chương trình sốt rét quốc gia

Mấu chốt số 1 kêu gọi các nhà lãnh đạo của các quốc gia bị ảnh hưởng bởi sốt rét là hãy biến các cam kết chính trị thành các nguồn lực và các hành động cụ thể.

Các tín hiệu lạc quan

• Số quốc gia có số ca sốt rét nội địa dưới 100 ca năm 2017 tăng lên 26 quốc gia so với 15 quốc gia năm 2010.
• Trung Quốc và El Salvador đã báo cáo không có ca sốt rét nội địa nào trong năm 2017.
• Paraguay và Uzbekistan đã được WHO công nhận loại trừ sốt rét năm 2018.
• Một số quốc gia chiếm tỷ lệ lớn về gánh nặng sốt rét của toàn cầu cũng đã có những bước tiến đáng kể giữa năm 2016 và 2017 như: Ấn Độ giảm từ 24% xuống 4%, Pakistan giảm 20,5%, Ethiopia giảm 8,9%, Rwanda giảm 6,6%.

Triển vọng cho những biện pháp can thiệp mới

Đẩy mạnh đầu tư vào phát triển và triển khai những dụng cụ sốt rét thế hệ mới là chìa khóa để đạt được các mục tiêu sốt rét toàn cầu năm 2030.

Để kiểm soát véc tơ, những biện pháp can thiệp mới nhắm vào muỗi đốt ngoài trời đang được phát minh. Những công thức hóa chất mới để giảm thiểu tình trạng kháng hóa chất diệt côn trùng đang được phát triển, những chiến lược mới về phân phối dụng cụ và hóa chất phun trong nhà cũng đang được cải thiện.

2. Các nhà khoa học đã tìm ra loại muối ăn không gây cao huyết áp

Muối là thành phần không thể thiếu trong các bữa ăn, việc giảm muối được các chuyên gia sức khỏe kêu gọi, nhưng đây cũng là công việc khó khăn vì không phải ai cũng chấp nhận thay đổi khẩu vị.

Người thích ăn mặn có thể tìm được giải pháp an toàn hơn, không sợ huyết áp cao, vì đã có một hỗn hợp muối ăn thay thế từ các nhà nghiên cứu Đại học Bang Washington (Mỹ).

Muối ăn thông thường có thành phần hóa học là natri clorua, các nhà khoa học mới đây đã tìm cách trộn một hoặc hai loại muối khác là canxi clorua và kali clorua vào hỗn hợp này. Các nhà khoa học sử dụng công nghệ đo đạc vị giác, và khẳng định nó đem lại cảm giác phù hợp cho con người như khi sử dụng muối ăn thông thường.

Bên cạnh đó, canxi clorua và kali clorua không đe dọa sức khỏe con người, thậm chí kali clorua còn giúp hạ huyết áp, theo bà Ross.

Khuyết điểm duy nhất là hai loại muối canxi và kali clorua đứng riêng lẻ sẽ có vị khác với muối ăn thông thường, đặc biệt là muối kali clorua có vị hơi đắng.

Ban Biên tập website Viện