Điểm tin y tế tuần 28

VĂN BẢN PHÁP LÝ VÀ CHỈ ĐẠO

1. Danh mục thuốc không kê đơn thay thế danh mục trước đây được ban hành tại Thông tư 23/2014/TT-BYT ngày 30/6/2014

Ngày 03/5/2017, Bộ Y tế ban hành Thông tư 07/2017/TT-BYT về danh mục thuốc không kê đơn thay thế danh mục trước đây được ban hành tại Thông tư 23/2014/TT-BYT ngày 30/6/2014.

Theo đó, đối với tiêu chí lựa chọn thuốc vào danh mục ngoài việc dựa trên nguyên tắc mới là bảo đảm việc tiếp cận thuốc kịp thời cho người dân thì còn bổ sung một số tiêu chí so với trước đây, như:

- Thuốc ít có nguy cơ bị lạm dụng, sử dụng sai mục đích làm ảnh hưởng đến sự an toàn của người sử dụng.

- Thuốc đã có thời gian lưu hành tại Việt Nam tối thiểu từ 05 năm trở lên.

Kể từ ngày Thông tư 07 có hiệu lực, các cơ sở bán lẻ được phép bán lẻ không cần đơn thuốc đối với các thuốc trong danh mục ban hành kèm theo Thông tư.

Ngoài ra, theo danh mục mới thì các thành phần hoạt chất Bismuth dạng muối, Cimetidin được chỉ định cụ thể điều trị chứng ợ nóng và Desloratadin có thể uống với liều tối đa 5mg/ngày.

Thông tư 07/2017/TT-BYT chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2017.

2. Hướng dẫn giám sát trọng điểm lồng ghép bệnh sốt xuất huyết dengue, bệnh do vi rút zika và chikungunya

Ngày 03/7/2017, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 3091/QĐ-BYT, về việc ban hành “hướng dẫn giám sát trọng điểm lồng ghép bệnh sốt xuất huyết dengue, bệnh do vi rút zika và chikungunya”.

Ban hành kèm theo Quyết định này ‘”Hướng dẫn giám sát trọng điểm lồng ghép bệnh sốt xuất huyết Dengue, bệnh do vi rút Zika và Chikungunya”.

“Hướng dẫn giám sát trọng điểm lồng ghép bệnh sốt xuất huyết Dengue, bệnh do vi rút Zika và Chikungunya” là tài liệu hướng dẫn được áp dụng trong các cơ sở y tế dự phòng và các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhà nước và tư nhân trên toàn quốc.

Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành.

TIN Y TẾ NỔI BẬT TRONG TUẦN

1. Nỗi oan văcxin gây tự kỷ động kinh phải trả bằng tính mạng trẻ nhỏ

Theo báo điện tử vnexpress, ngày 8/7/2017, Báo cáo sai lệch năm 1974, 1998 về văcxin gây động kinh, tự kỷ tại Anh và Mỹ, khiến hàng trăm trẻ con chết vì bệnh do không chích ngừa. Gần đây mạng xã hội xuất hiện nhiều cá nhân, hội nhóm kêu gọi chống tiêm văcxin cho trẻ và chia sẻ các nghiên cứu của tổ chức nước ngoài. Khá nhiều bà mẹ hoang mang, dao động đã không cho con đi tiêm ngừa.

Một nghiên cứu khác về vấn đề mối liên quan giữa văcxin MMR (sởi - quai bị - rubella) và bệnh tự kỷ do một tác giả đăng tải trên tạp chí uy tín thế giới Lancet năm 1998. Bài báo nêu 12 ca bệnh nhiễm trùng đường ruột và tự kỷ có liên quan đến MMR. Lập tức tỷ lệ tiêm chủng MMR giảm và dịch bùng phát tại Anh. Nhiều nghiên cứu khác đã phải tiến hành sau đó và đi đến kết luận là không có mối liên quan nào giữa bệnh tự kỷ và MMR. Tác giả bài báo trên sau đó được kết tội là gian lận dữ liệu và có xung đột lợi ích khi đăng tải thông tin trên. Bài báo bị rút khỏi tạp chí trên sau 12 năm đăng tải thông tin.

"Văcxin đã được nghiên cứu, đánh giá một cách nghiêm ngặt, sử dụng với số lượng lớn trên toàn thế giới qua hàng chục năm, có hệ thống cập nhật đánh giá các biến cố bất lợi, được hoàn thiện dần theo tiến bộ của y học và đã được chứng minh là một trong những biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất",

"Nếu tự anti-văcxin cho một bé, một gia đình nhỏ thì chỉ tội nghiệp cho bé. Nếu anti kiểu nhóm, kiểu hùa là có tội với một thế hệ, có tội với sức khỏe của dân tộc", bác sĩ Khanh chia sẻ. Những dịch bệnh đã được thanh toán từ lâu, nếu vì bài trừ văcxin mà dịch quay lại thì cộng đồng sẽ phải trả giá bằng hàng loạt sinh mạng. Ở một số nước phát triển, nếu trẻ không có sổ xác nhận chích ngừa đầy đủ sẽ không được cho đi học, vì nếu mắc bệnh sẽ lây cho các trẻ khác.

Trào lưu bài trừ văcxin thường xảy ra khi tình hình dịch bệnh ở mức thấp, vì nếu lúc bệnh đang xảy ra ồ ạt ít ai dám nghĩ đến chuyện không tiêm chủng. "Thường những người này trong gia đình, họ hàng có trẻ gặp vấn đề cá thể, cơ địa khi tiêm văcxin. Hoặc cũng có thể khiếm khuyết sức khỏe của trẻ là mang tính bẩm sinh, cha mẹ cho rằng là do tiêm ngừa",

2. Sống giữa rừng sốt rét

Theo báo Thanh niên, ngày 9/7/017, xuyên vùng lõi Vườn quốc gia Bù Gia Mập (Bình Phước), đến 3 dãy nhà gỗ lợp tôn lụp xụp. “Đây là Đồn biên phòng Đắk Bô xa xôi khó khăn nhất cả nước, nằm ở vùng rừng được ví như xứ sở của sốt rét”, đại úy Bế Trung Hà, cán bộ Phòng Chính trị - Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng (BP) Bình Phước, bảo như vậy.

“Cả đồn đều mắc bệnh sốt rét, cứ 14 ngày là anh em lăn ra giường, giật đùng đùng. Có thời điểm 1/3 quân số nằm bẹp vì sốt”, đại úy Nguyễn Ngọc Hoàng, quân y sĩ của đồn, nói và cho biết thêm: “Đồn nằm trong vùng lõi Vườn quốc gia Bù Gia Mập, xung quanh cây cối nguyên sinh rậm rạp là nơi sinh sống của muỗi Anophen - tác nhân truyền nhiễm ký sinh trùng sốt rét. Cứ chiều xuống là muỗi lao vào tấn công người, có nhiều chiến sĩ phòng tránh rất kỹ nhưng chỉ sơ ý ngồi xem bóng chuyền buổi chiều bị muỗi đốt là mắc bệnh...”.

Không chỉ sống chung với muỗi rừng, sức khỏe của bộ đội Đồn BP Đắk Bô cũng bị ảnh hưởng do dùng nguồn nước suối chảy qua các cánh rừng già, xuyên nhiều khu vực vốn là căn cứ của quân đội Mỹ trước năm 1973 mà giờ anh em đi tuần tra thi thoảng vẫn gặp những thùng phuy đựng chất bột nằm lập lờ bên mép nước. Một cán bộ của đồn kể vậy và lắc đầu: “Rừng thiêng nước độc, anh em còn mắc rất nhiều bệnh khác như hô hấp, rối loạn tiêu hóa...”.

Ốm đau bệnh tật nhiều nên ở đồn quân y sĩ được quý hơn vàng. Thời điểm trước, đồn được biên chế 2 quân y nhưng giờ 1 người nghỉ hưu sớm, nên chỉ còn đại úy Hoàng lo lắng cho cán bộ chiến sĩ và cả nhân viên kiểm lâm trong vùng lõi vườn quốc gia. Những khi quân y buộc phải đi học, họp hành, nghỉ phép thì Ban Chỉ huy Bộ đội BP tỉnh phải tăng cường y bác sĩ cho đồn, đảm bảo luôn có người khám chữa bệnh. “Chỉ việc cấp thuốc, truyền nước cho bộ đội - kiểm lâm cũng hết ngày”, đại úy Hoàng chia sẻ.

Sống giữa rừng sốt rét vậy, nên trong ba lô của mỗi cán bộ chiến sĩ khi nào cũng phải có vài liều thuốc đặc trị sốt rét dùng khi đi tuần tra, công tác, thậm chí nghỉ phép. Có lần mấy công nhân vào xây dựng công trình cho đồn, xong về lại quê Nghệ An, bị sốt rét mà y tế xã không chẩn đoán được, đành gọi điện vào đồn hỏi. Khi biết nguyên nhân và cách điều trị, các công nhân này bỏ luôn công trình, không dám vào lại...

THÔNG TIN Y TẾ QUỐC TẾ

1. Dịch hantavirus ở Mỹ

Theo báo Sài gòn giải phòng, ngày 9/7/2017, thông tin từ các quan chức y tế Mỹ, 5 người đã bị bệnh hantavirus lây lan từ chuột ở bang Washington kể từ tháng 2. Ðến nay, đã có 3 người chết. Ðây được xem là trận dịch tồi tệ nhất ở bang này trong vòng 18 năm qua. Bệnh này lây từ chuột sang người, thông qua tiếp xúc với nước tiểu, phân, nước bọt hoặc vật liệu làm tổ của loài gặm nhấm bị nhiễm bệnh hoặc hít phải bụi nhiễm vi rút.

Vi rút không lây từ người sang người. Triệu chứng giống cúm như sốt, ớn lạnh, đau cơ, sau đó viêm hô hấp. Bệnh phát ra sau 1 đến 3 tuần nhiễm vi rút. Dịch hantavirus lớn nhất xảy ra vào năm 2012, khi 10 người khách từ Vườn quốc gia Yosemite ở California mắc bệnh, 3 trong số họ đã chết, dẫn đến cảnh báo trên toàn thế giới.

2. Nguy cơ bùng phát bệnh dại ở Malaysia

Theo AFP, bé gái 6 tuổi và em trai 4 tuổi tử vong vào ngày 4/7/2017 vì nhiễm vi rút bệnh dại tại bang Sarawak trên đảo Borneo. Đây là 2 trong số 3 trường hợp được xác định nhiễm bệnh dại trong thời điểm hiện nay ở nước này. AFP dẫn lời ông Sim Kui Hian, quan chức chính quyền bang Sarawak, cho biết: “Hai đứa bé bị chết não và cha mẹ đồng ý rút máy thở. Bệnh nhân còn lại vẫn đang trong tình trạng nguy kịch”.

Theo Bộ Y tế Malaysia, đây là lần đầu tiên ghi nhận trường hợp tử vong vì bệnh dại trong vòng 20 năm qua và cơ quan y tế địa phương đang tiến hành kiểm tra hơn 6.000 người tại 19 ngôi làng ở Sarawak. Bộ Y tế cũng ra lệnh tiêm chủng ngừa bệnh dại cho tất cả chó nuôi ở Sarawak, đồng thời áp dụng nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn dịch bệnh bùng phát.

Ban Biên tập website Viện