Điểm tin y tế tuần 09

TIN Y TẾ NỔI BẬT TRONG TUẦN

1. Phó Thủ tướng gặp mặt thầy thuốc, chuyên gia y tế đầu ngành

Theo báo điện tử của Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Việt Nam, ngày 23/2/2017, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã gặp mặt các thầy thuốc, chuyên gia y tế qua các thời kỳ, nhân kỷ niệm 62 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2). Gửi lời chúc mừng tới các chuyên gia, cán bộ, thầy thuốc đã và đang công tác trong ngành y tế, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh những năm gần đây ngành y tế đã có bước phát triển, tiến bộ trong công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của người dân. Trong đó có sự đóng góp của các thầy thuốc, chuyên gia y tế đầu ngành, lão thành, những người không chỉ trí tuệ, kinh nghiệm mà luôn có một tấm lòng, tâm huyết với ngành y.

Tại buổi gặp mặt, các thầy thuốc, chuyên gia y tế chia sẻ những trăn trở về một số vấn đề lớn của ngành y tế từ y đức, nâng cao chất lượng bệnh viện đến đào tạo nhân lực cho ngành y; từ đầu tư cho y tế chuyên sâu đến tăng cường cho y tế cơ sở, hệ y tế dự phòng…Theo Phó Thủ tướng, trong những năm gần đây ngành y tế đã có những chuẩn bị căn bản để có những bước tiến mạnh mẽ hơn nhưng vẫn đảm bảo căn cơ, vững chắc. Đơn cử là việc hoàn thiện khung khổ pháp lý, quy định nhằm tháo gỡ vướng mắc từ nhiều năm nay để đào tạo y khoa tiếp cận với thế giới. Hay chủ trương đổi mới cơ chế quản lý bệnh viện theo hướng tự chủ, đẩy mạnh hình thành hệ thống bệnh viện tư, kết hợp công tư, phát triển mô hình bệnh viện phi lợi nhuận. Đặc biệt là nhận thức, ý thức ngày càng rõ về việc phải phát triển cân đối giữa y tế điều trị và y tế dự phòng, giữa y tế chuyên sâu và y tế cơ sở. Bởi nếu xây thêm nhiều bệnh viện tuyến trên mà không chú trọng đúng mức cho tuyến dưới thì sẽ không giảm tải bền vững và có tình trạng người dân đến lúc có bệnh mới đi khám, không khám định kỳ, sàng lọc từ ban đầu.

2. Họp Nhóm Công tác Y tế trong Năm APEC Việt Nam 2017

Theo Trung tâm Truyền thông GDSK Trung ương, ngày 23/2/2017, cuộc họp Nhóm Công tác Y tế do Bộ Y tế Việt Nam chủ trì đã diễn ra tại Khách sạn Sheraton, Nha Trang, Khánh Hòa với sự tham gia của gần 200 đại biểu, trong đó có 150 đại biểu quốc tế đến từ 21 nền kinh tế APEC, các Tổ chức Liên hợp quốc (WHO, UNFPA), Hiệp hội các Trường Đại học Vành đai Thái Bình Dương (APRU) và đại diện của Khối tư nhân …PGS. TS. Trần Thị Giáng Hương, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Y tế đã chia sẻ những thành tựu của Việt Nam trong phòng chống các bệnh truyền nhiễm như SARS, Cúm A/H5N1, Cúm A/H1N1, hoàn thành các mục tiêu thiên niên kỷ 4,5, nâng cao sức khỏe và công bằng trong chăm sóc sức khỏe, kéo dài tuổi thọ. Bên cạnh những thành tựu đạt được, những thách thức chung mà Việt Nam và các nền kinh tế APEC đang phải đối mặt như nguy cơ của các bệnh dịch mới nổi, sự trở lại của một số bệnh truyền nhiễm, sự gia tăng mức độ của các bệnh không lây nhiễm, vấn đề già hóa dân số, biến đổi khí hậu, phòng chống kháng thuốc và an toàn thực phẩm. Để có thể đối phó với những nguy cơ này, các nền kinh tế APEC phải tăng cường hợp tác chặt chẽ hơn nữa nhằm củng cố hệ thống y tế, nỗ lực đạt được bao phủ y tế toàn dân, đổi mới tài chính y tế hướng tới hiệu quả và công bằng.

Cuộc họp đã thống nhất thông qua chủ đề ưu tiên về y tế của APEC năm 2017 là "Tăng cường hệ thống y tế hướng tới bao phủ y tế toàn dân và phát triển bền vững", các mục tiêu cụ thể được thảo luận là:

1. Cập nhật tình hình bao phủ y tế toàn dân hướng tới một Châu Á Thái Bình Dương khỏe mạnh 2020 trong APEC.
2. Tăng cường kiểm soát bệnh lây nhiễm và phòng chống kháng thuốc giữa các nền kinh tế APEC.
3. Tiếp cận lồng ghép nhằm tăng cường sức khỏe người già và phòng chống các bệnh không lây nhiễm.
4. Tài chính y tế bền vững trong giai đoạn chuyển đổi nền kinh tế.
5. Sức khỏe trong mọi chính sách: Kế hoạch phối hợp liên ngành nhằm đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững về y tế

3. Bộ Y tế họp khẩn trực tuyến trước diễn biến phức tạp của dịch cúm H7N9

Theo Cổng thông tin Bộ Y tế, trước diễn biến dịch cúm gia cầm phức tạp tại Trung Quốc, chiều 20/02/2017, Văn phòng đáp ứng dịch bệnh khẩn cấp (EOC) - Bộ Y tế, đã tổ chức hội nghị trực tuyến bàn về biện pháp khẩn cấp phòng chống dịch bệnh cúm gia cầm A/H7N9 tại 4 điểm cầu (Cục Y tế dự phòng; Viện Paster TP. Hồ Chí Minh; Viện Paster Nha Trang và Viện vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên). GS.TS. Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế đã tham dự và chủ trì Hội nghị trực tuyến tại điểm cầu văn phòng EOC, Cục Y tế dự phòng tại Hà Nội; cùng tham dự tại điểm cầu Hà Nội còn có đại diện Lãnh đạo các đơn vị liên quan thuộc Bộ Y tế, Cục Thú y Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn, Cục Quân Y – Bộ Quốc Phòng, Cục Y tế - Bộ Công An, đại diện các tổ chức quốc tế WHO, FAO; các cơ quan truyền hình thông tấn Trung ương và Hà Nội đã về dự và đưa tin

Ở Việt Nam, hiện chưa ghi nhận ca bệnh mắc cúm A/H7N9, A/H5N8, A/H5N1 trên người song vẫn ghi nhận một số ổ dịch cúm A/H5N1, H5N6 trên gia cầm. Riêng cúm A/H5N1, từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 3 ổ dịch cúm A/H5N1 trên đàn gia cầm tại 3 xã ở 3 tỉnh Bạc Liêu, Nghệ An và Nam Định. Tuy nhiên nguy cơ dịch cúm A/H7N9 xâm nhập Việt Nam thời điểm này là hoàn toàn có thể. Đại diện Tổ chức Y tế thế giới cho biết: Hiện dịch cúm gia cầm chưa có bằng chứng rõ ràng lây từ người sang người. H7N9 không lây chết trên gia cầm do vậy, việc giám sát chủ động nhiễm H7N9 trên người là rất quang trọng. Bên cạnh đó, cần tăng cường giám sát việc vận chuyển gia cầm du nhập vào Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho rằng nguy cơ xuất hiện và lây lan dịch cúm gia cầm tại Việt Nam trong thời gian tới là hoàn toàn có thể vì bên cạnh các yếu tố nguy cơ khác, vấn đề buôn bán, nhập lậu gia cầm từ Trung Quốc vẫn chưa thực sự được ngăn chặn tại nước ta. Để phòng ngừa, cần thiết phải khoanh vùng ổ dịch, giám sát gia cầm và sản phẩm từ gia cầm một chặt chẽ, tăng cường mở rộng giám sát, tiếp tục lấy mẫu xét nghiệm, tập trung với những người có yếu tố nguy cơ như người buôn bán, vận chuyển, giết mổ gia cầm,… Chú trọng giám sát các tỉnh có đường biên giới, có sự giao lưu thương mại nhiều đối với Trung Quốc.

4. Xuất hiện vi khuẩn lạ gây viêm cầu thận ở Nghệ An

Theo báo Tiền phòng, chiều 21/2/2017, xác nhận với phóng viên Tiền Phong, ông Lê Văn Giáp (Chủ tịch UBND huyện Quế Phong, Nghệ An) cho biết, tại trường Tiểu học và Trung học xã Hạnh Dịch, huyện Quế Phong có 20 học sinh bị suy thận, trong đó 2 em đã tử vong. Từ tháng 11/2016 đến nay, trên địa bàn xã Hạnh Dịch xuất hiện rải rác các ca bệnh bị suy thận, chủ yếu ở lứa tuổi học sinh cấp 1 và 2. Theo ông Giáp, tính đến thời điểm này, toàn xã đã có 20 em bị suy thận nặng, theo kết luận ban đầu từ ngành y tế địa phương, “Bước đầu, xác định các học sinh bị suy thận nặng do viêm cầu thận cấp bởi liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A - một loại vi khuẩn lạ lần đầu xuất hiện tại địa phương”.

THÔNG TIN Y TẾ QUỐC TẾ

1. 5 bệnh nhân “sạch” vi rút HIV trong cuộc thử nghiệm vắc xin mới

Theo Huffingtonpost, một hướng điều trị cơ bản bằng vắc xin đã ức chế vi rút HIV thành công ở 5 bệnh nhân. Cùng với một nghiên cứu chuyên sâu hơn nữa, các chuyên gia hy vọng sẽ ngăn ngừa được bệnh AIDS mà không cần dùng thuốc hằng ngày. Các nhà nghiên cứu đã kết hợp 2 loại vắc xin HIV với 1 loại thuốc dùng điều trị ung trong thử nghiệm lâm sàng kéo dài 3 năm tại Viện Nghiên cứu AIDS IrsiCaixa ở Barcelona (Tây Ban Nha).

Tiến sĩ Beatriz Mothe, trưởng nhóm nghiên cứu và cộng sự đã tiêm 2 loại vắc xin có nhiệm vụ kích thích tăng sinh bạch cầu có khả năng nhận diện và phá hủy các tế bào bị nhiễm vi rút cho các tình nguyện viên có chẩn đoán HIV. Những bệnh nhân tham gia thử nghiệm này cũng tiếp tục uống ART trong 3 năm, trong sự giám sát phản ứng miễn dịch của các nhà nghiên cứu. Sau đó 15 tình nguyện viên sẽ được bổ sung thêm 1 liều vắc xin và 1 loại thuốc trị ung thư có tên romidepsin, được chứng minh là “đẩy” vi rút HIV ra khỏi các mô, nơi chúng đang ẩn mình. Vi rút này sẽ nhanh chóng sống lại và bắt đầu lan rộng ở 10 bệnh nhân, những người vẫn tiếp tục uống ART, nhưng sau đó 5 người trong số đó đã sạch vi rút mà không cần phải dùng thuốc trong nhiều tuần và 1 trường hợp đã không dùng thuốc 7 tháng nay.

2. Phát triển được khớp thần kinh nhân tạo

Theo Stanford News, các nhà nghiên cứu ở Đại học Stanford (Mỹ) lần đầu tiên phát triển thành công khớp thần kinh nhân tạo (mối tiếp xúc giữa các tế bào thần kinh trong não), có hiệu suất cao bắt chước chính xác cách thức xử lý thông tin của não con người. Thành tựu này có thể dẫn đến những tiến bộ đáng kể trong việc tạo ra một giao diện thần kinh hoàn chỉnh. Giáo sư Alberto Salleo, tác giả chính của sáng chế chia sẻ rằng sản phẩm đó "hoạt động như một khớp thần kinh, nhưng nó là một thiết bị điện tử hữu cơ, có thể kiểm soát được".

Khớp thần kinh nhân tạo bao gồm hai bộ màng mỏng linh hoạt với ba thiết bị đầu cuối kết nối với nhau bằng chất điện phân từ nước muối. Thiết bị hoạt động theo nguyên tắc của bóng bán dẫn, khi một trong những thiết bị đầu cuối quản lý luồng điện giữa các thiết bị đầu cuối khác. Tất cả chất liệu của thiết bị được làm bằng vật liệu hữu cơ rẻ tiền, chủ yếu là hydro và carbon và chúng tương thích với các hóa chất trong não.

Các nhà khoa học lập trình cho khớp thần kinh nhân tạo liên tục sạc và xả năng lượng để tiên đoán chính xác tới 99% hành động. Nói cách khác, trái ngược với một máy tính thông thường, khớp thần kinh nhân tạo có thể nhớ chương trình của chính nó. Các nhà khoa học đã phải tiến hành 15.000 phép đo để hiểu được khối lượng các phép đo đó hoạt động như thế nào trong các mạng thần kinh. Họ đã thử nghiệm khả năng của mạng trong việc nhận biết con số viết tay từ 0 đến 9. Sự chính xác dao động từ 93% đến 97%. Tất cả điều này có nghĩa là khớp thần kinh nhân tạo có thể giao tiếp với các tế bào thần kinh sống trong một giao diện thần kinh được cải tiến.

3. Tuổi thọ trung bình của người dân thế giới vượt qua mức 90

Theo báo điện tử đài truyền hình Việt Nam, ngày 23/02/2017, một nhóm các nhà khoa học Anh vừa cho biết, tuổi thọ trung bình của người dân thế giới, đặc biệt tại 35 quốc gia phát triển đang ngày càng tăng. Trong số các quốc gia phát triển, Hàn Quốc có xu hướng tăng tuổi thọ cao nhất, với phụ nữ sinh năm 2030 có tuổi thọ trung bình là 90,8 tuổi, cao hơn 6,6 năm so với những người sinh ra trong năm 2010.

Các nhà khoa học trước đó cho rằng, tuổi thọ trung bình vượt qua mức 90 là điều khó có thể xảy ra. Tuy nhiên, với những bước tiến của y học cùng các chương trình xã hội được cải thiện đang dần phá vỡ những giới hạn này, với việc nhiều người tại các nước đang sống vui khỏe với tuổi già của mình. Theo nhóm nghiên cứu, tuổi thọ trung bình của phụ nữ Hàn Quốc có được nhờ vào sự đầu tư mạnh vào các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Hàn Quốc cũng nằm trong số các nước đi đầu về tuổi thọ trung bình đối với nam giới. Tuổi thọ trung bình của nam giới tại Hàn Quốc là 84. Tại hầu hết các nước, phụ nữ đều có tuổi thọ cao hơn đàn ông. Sau Hàn Quốc là Pháp, Nhật Bản, Tây Ban Nha và Thụy Sĩ có tuổi thọ trung bình là 88. Trong một số nghiên cứu, yếu tố gien cũng xác định tuổi thọ ở một số nước nhất định. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu này cho rằng yếu tố môi trường và xã hội quan trọng hơn.

Ban Biên tập website Viện