Di cư, di biến động và sốt rét ở Campuchia (một nghiên cứu về hoạt động của người dân liên quan đến chiến lược phòng chống và loại trừ sốt rét)

File đính kèm1_1440552576.pdf

1. Đặt vấn đề

Các mối quan hệ giữa hoạt động của con người (Human population movement - HPM) và sức khỏe là mối quan tâm ở mức độ toàn cầu. Trong các trường hợp mắc bệnh sốt rét, chính các mối quan hệ này quyết định sự lan truyền ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc và việc loại trừ bệnh sốt rét ở khu vực tiểu vùng sông Mekông (GMS) và các khu vực khác. Dân di cư và di biến động (Mobile and migrant populations - MMP), những người đang tham gia vào các hoạt động liên quan đến rừng đều có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh sốt rét và việc nhận thuốc và điều trị không đạt tiêu chuẩn do khả năng tiếp cận với các dịch vụ y tế bị hạn chế. Ở Campuchia, trong năm 2012, chương trình phòng chống sốt rét quốc gia (National Malaria Control Programme - NMCP) xác định, việc phòng chống sốt rét cho các đối tượng di cư và di biến động này là một mục tiêu quan trọng, cần phải có một chiến lược cụ thể cho MMP để giải quyết những thách thức này. Một khuôn khổ hoạt động của người dân (Population movement framework - PMF) đối với bệnh sốt rét đã được xây dựng và đưa vào hoạt động nhằm góp phần vào chiến lược phòng chống và loại trừ sốt rét.

Các câu hỏi nghiên cứu được đưa ra như sau:

1. Sự khác biệt về mô hình di biến động trong các nhóm dân cư sinh sống và/hoặc làm việc trong hoặc gần vùng rừng là gì?

2. Các rủi ro và các nguy cơ khác nhau liên quan đến hoạt động công việc khác nhau và các mô hình di biến động là gì?

3. Nguy cơ mắc sốt rét và cách tiếp cận các dịch vụ y tế bị ảnh hưởng bởi các hoạt động công việc và mô hình di biến động như thế nào?

4. Một hệ thống phân loại nguy cơ mắc sốt rét có thể được xây dựng để hướng dẫn các chiến lược can thiệp?

2. Phương pháp nghiên cứu

Tiến hành hồi cứu số liệu đã công bố và chưa công bố. Dựa trên sự tổng hợp các kết quả, thông tin đã được trình bày và thảo luận với các nhà nghiên cứu có kinh nghiệm và các nhà quản lý chương trình quốc gia phòng chống sốt rét của Campuchia để đi đến việc xây dựng và cải tiến khuôn khổ hoạt động của người dân (PMF) cho việc phòng chống sốt rét. Các khuôn khổ đã được "kiểm tra" các nội dung bằng cách phỏng vấn trực tiếp các chuyên gia trong nước thông qua hội thảo.

Quá trình xây dựng khuôn khổ hoạt động của người dân (2012-2014) bao gồm các bước sau:

Bước 1. Hồi cứu số liệu đã được công bố và chưa công bố về sốt rét và MMP, và can thiệp có chủ đích đến các đối tượng này ở campuchia.

Bước 2. Phân tích và tổng hợp thông tin.

Bước 3. Trình bày và thảo luận về các kết quả ban đầu tại một hội thảo cùng nhau xây dựng với các chuyên gia để xác định các rủi ro, nguy cơ chính.

Bước 4. Xây dựng các thành phần và các chỉ số về khuôn khổ hoạt động của người dân.

Bước 5. Trình bày các khuôn khổ hoạt động của người dân để các chuyên gia đóng góp ý kiến và nội dung có giá trị.

3. Kết quả

Theo số liệu, hoạt động của con người (HPM) đã được mô tả theo cả phương diện không gian và thời gian khác nhau trong bối cảnh lan truyền ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc, và trong bối cảnh loại trừ bệnh sốt rét trước khi phân loại dân di cư và di biến động (MMP) ở Campuchia và GMS bằng cách dựa trên một số tiêu chí khác nhau. Các mô hình khuôn khổ hoạt động của người dân (PMF) được xây dựngtrước, sau đó được điều chỉnh và xây dựng lại cho phù hợp với các thông tinh thu thập được từ MMP, từ các nhà nghiên cứu khoa học xã hội, nghiên cứu thực địa ở Campuchia.

Các mô hình khuôn khổ hoạt động của người dân (PMF) bao gồm tiểu sử hoạt động của MMP và chỉ số rủi ro mắc sốt rét, chỉ số này là kết quả của ba chỉ số liên quan: một chỉ số nguy cơ, một chỉ số phơi nhiễm và một chỉ số tiếp cận, chúng cho phép đánh giá mức độ nguy cơ mắc sốt rét trong dân di cư và di biến động. Từ các dữ liệu hiện có so sánh với khuôn khổ hoạt động của người dân (PMF) cho thấy dân số có nguy cơ mắc sốt rét cao nhất là những người dân di biến động tham gia công việc liên quan đến rừng.

Các kết quả nghiên cứu về các chỉ số này được thể hiện ở các bảng (xem file đính kèm).

4. Kết luận

Bài báo này mô tả quá trình xác định dân di cư và di biến động ở Campuchia, xác định các hoạt động khác nhau và các nguy cơ liên quan đến mắc sốt rét để xây dựng các mục tiêu và biện pháp can thiệp cho các nhóm có nguy cơ mắc sốt rét cao nhất. Các khuôn khổ hoạt động của người dân (PMF) đã được xây dựng nhằm thay đổi hành vi và cách tiếp cận các biện pháp phòng chống sốt rét cho dân di cư và di biến động tốt hơn ở Campuchia.


CN. Trần Nguyên Hùng, ThS. Đoàn Bình Minh
(Lược dịch: Malaria and the mobile and migrant population in Cambodia: a population movement framework to inform strategies for malaria control and elimination, http://www.malariajournal.com/content/14/1/252)