CHLOROQUINE - thuốc chống sốt rét

Một loại thuốc quan trọng đang được chú ý trở lại tại quốc gia Malawi của miền Nam Phi Châu. Chloroquine đã trở nên mất tác dụng khi ký sinh trùng sốt rét kháng lại loại thuốc này.

Một nghiên cứu mới đây cho thấy loại thuốc này đang lấy lại hiệu quả, một thập kỷ sau khi bị các nhân viên y tế Malawi ngưng sử dụng. Nhưng theo những gì từ David MacAlry của đài VOA cho biết, thì đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa khuyến cáo sử dụng lại chloroquine như là một loại thuốc chính .

Các chuyên gia y tế công cộng xem chloroquine, được dùng rộng rãi vào những năm 1950, là một loại thuốc chống sốt rét hiện đại quan trọng nhất. Nó tốn khoảng 0,1 USDcho một lần điều trị, sử dụng đơn giản, và ban đầu có hiệu quả cao chỉ với một vài liều. Loại thuốc này giúp kiểm soát sốt rét và thậm chí diệt sạch bệnh ở một số nơi trong chiến dịch toàn cầu của thập kỷ đó.

Nhưng vào cuối những năm 1950, kháng thuốc bắt đầu xuất hiện với những ca tử vong do sốt rét. Các thể kháng thuốc của ký sinh trùng lan rộng khắp thế giới và đến phía Đông của Châu Phi vào cuối thập niên 1970.

Bác sĩ Miriam Laufer của Đại học Maryland cho biết ở nhiều nơi trên thế giới hiệu quả của chloroquine giảm xuống dưới 50%.

“Vào những năm 1980, sự kháng thuốc nặng đến mức người ta nghĩ rằng bệnh sốt rét gia tăng và tử vong vì sốt rét cũng tăng. Điều này được quy cho sự thất bại của chloroquine trong điều trị.”

Vào năm 1993, Malawi trở thành nước châu Phi đầu tiên chuyển từ liệu pháp dùng chloroquine sang dùng phối hợp sulfadoxine và pyrimethamine. Nhưng các thuốc này còn bị kháng nhanh hơn cả chloroquine, vì vậy các quốc gia chuyển sang dùng phối hợp thuốc mới, nhưng đắt tiền hơn, từ cây artemisinin của Trung Quốc.

Hiện nay, một nhóm nghiên cứu đứng đầu bởi TS. Laufer cho thấy việc ngưng sử dụng lại tốt cho chloroquine, khiến thuốc trở thành một ứng viên tiềm năng cho việc tái sử dụng. Trong một thử nghiệm ở 210 trẻ em Malawi, chloroquine đạt hiệu quả 99% so với nhóm dùng sulfadoxine-pyrimethamine.

“Chloroquine hiệu quả một cách đáng kể. Chỉ có một trường hợp điều trị bằng chloroquine là bị thất bại.”

Nghiên cứu này, được đăng trên Tạp chí New England Journal of Medicine, cho rằng sự thành công trở lại của chloroquine là do sự đột biến di truyền trong ký sinh trùng đã biến mất vì thuốc không được sử dụng nữa. Đột biến này đã phát triển để bảo vệ ký sinh trùng chống lại thuốc.

Vậy đây có phải là tin tốt cho sức khoẻ cộng đồng?

Bác sĩ Nicholas White, một chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm tại Đại học Mahidolở Bangkok, Thái Lan cho biết “Đó là một tin tốt, nhưng tôi không nghĩ rằng chúng ta có thể sử dụng lại loại thuốc chloroquine xưa và đáng tin cậy như trước đây.” Cũng giống như nhóm của Miriam Laufer, ông cho rằng không nên tái sử dụng chloroquine như là một phác đồ đơn thuần để điều trị bệnh sốt rét tại những nơi như Malawi mà ở đó ký sinh trùng kháng thuốc đã giảm.

“Vấn đề là dù có thể không còn kháng thuốc nữa nhưng thực tế là Malawi nằm giữa những quốc gia có sự kháng thuốc và kháng thuốc sẽ nhanh chóng quay trở lại.”

TS. White còn nói rằng “Thay vào đó, ta hoàn toàn không sử dụng chloroquine để cho sự kháng thuốc bị triệt tiêu khắp nơi trước khi sử dụng lại thuốc, và sau đó chỉ dùng nó như một thành phần trong phối hợp các thuốc.”

Liệu pháp phối hợp hiện thời được đề nghị có sử dụng artemisinin và có thể thêm thành phần chloroquine vào đó. Nhưng Nicholas White nói rằng nếu các phối hợp thuốc mới này có tác động đối với sốt rét thì chúng phải được cung cấp và sẵn có hơn qua một sự tài trợ và phân phối của quốc tế để giúp cho các nước có được chúng.